(TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARINA YARDIM)

SORU

CEVAP

Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescilli olan taşınmaz için Bakanlıkça sağlanan destekler nelerdir?

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12’nci maddesi gereğince hazırlanan ve 27/05/2015 tarih ve 29368 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Sağlanmasına Dair Yönetmelik’ kapsamında, özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilen taşınmazların projelerinin elde edilmesi ve onarımlarının yapılabilmesi amacıyla Bakanlığımızca ayni, nakdi ve teknik yardım sağlanmaktadır.

Nakdi Yardım

Proje Yardımı: Komisyon’un uygun gördüğü oranlarda, 75.000 TL’ye kadar.

Uygulama Yardımı: Toplu başvurularda yaklaşık maliyetin %80’ine, münferit başvurularda ise yaklaşık maliyetin %70’ine kadar ve her halükarda 300.000 TL’yi geçmemek üzere.

Teknik Yardım

Bakanlık proje hazırlanması veya hazırlatılması ile proje ve uygulama aşamalarında ihtiyaç duyulan teknik yardımı verebilir.

Ayni Yardım

Komisyonca gerek görülmesi durumunda taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve onarımı için uygulama yardımının bir kısmına ya da tamamına ait inşaat malzemeleri Bakanlık tarafından temin edilebilir.

Bakanlıkça hangi taşınmazlara yardım veriliyor?

Bakanlıkça yardım sağlanabilmesi için taşınmazın ilgili Koruma Bölge Kurulu tarafından korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescillenmesi ve mülkiyetinin özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilere ait olması gerekir.

Proje ve uygulama başvurularında hangi belgeler istenir?

(1) Proje yardımları için;

a) Yardım başvuru dilekçesi,

b) T.C. kimlik numarası beyanı,

c) Kanuni tebligat adresi ve iletişim bilgisi,

ç) Mal sahibi adına yapılacak başvurularda noter onaylı vekâletname ve/veya veraset ilamı,

d) Taşınmaza ilişkin tescil kararı,

e) Başvuru tarihi itibarıyla son üç ay içinde alınmış mülkiyet belgesi,

f) Taşınmazınkadastraldurumunu gösteren belge,

g) Projenin kapsamına, işin bitirilme süresine, yapı alanına ve yaklaşık maliyetine ilişkin mimar tarafından hazırlanan rapor,

ğ) Dijital ortamda yapının iç, dış ve yakın çevresini gösteren net çekilmiş fotoğraf albümü,

h) Projeyi hazırlayacak mimarın uygulama aşamasında denetim işlemlerini gerçekleştireceğine dair mimar tarafından imzalı taahhütname ile gerekli görülmesi halinde ek belge talepedilir.

(2) Uygulama yardımları için;

a) Yardım başvuru dilekçesi,

b) T.C. kimlik numarası beyanı,

c) Kanuni tebligat adresi ve iletişim bilgisi,

ç) Mal sahibi adına yapılacak başvurularda noter onaylıvekaletnameve/veya veraset ilamı,

d) Taşınmaza ilişkin tescil kararı,

e) Uygulamaya başlanabilmesi için gerekli tüm çizim, proje, bilgi ve belgelerin uygun olduğuna ilişkin Koruma Bölge Kurulu kararı ve onaylı projeler,

f) Başvuru tarihi itibarıyla son üç ay içinde alınmış mülkiyet belgesi,

g) Taşınmazınkadastraldurumunu gösteren belge,

ğ) Uygulamanın kapsamına, işin bitirilme süresine, uygulama aşamalarına ve yaklaşık maliyetine ilişkin mimar ve ilgili mühendislerce hazırlanan rapor,

h) Dijital ortamda yapının iç, dış ve yakın çevresini gösteren net çekilmiş fotoğraf albümü,

ı) Uygulamayı gerçekleştirecek sorumlularla ilgili gerekli görülmesi halinde belgeler,

talepedilir.

Taşınmaz Kültür Varlıklarının Proje ve uygulama yardımı başvuruları hangi tarihlerde yapılmaktadır? Başvuruları nasıl yapılır?

Proje ve uygulama yardımlarının başvuru tarihleri her yıl “Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Komisyonu”nca belirlenmekte olup o yıla ait başvuru tarihleri İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerinden öğrenilebilmektedir.

Nasıl başvurulur?

Toplu ve münferit olmak üzere iki türlü başvurulabilir.

Münferit Başvuru

Tek bir taşınmaz kültür varlığı için yapılır. Başvuru sahibi, maddi veya teknik yardım talebi için gerekli belgelerle birlikte il kültür ve turizm müdürlüğüne yazılı olarak başvurur. İl müdürlüğü başvuru dosyasını inceleyip beş iş günü içinde Kültür ve Turizm Bakanlığına gönderir. Eksik belgeli ve yeniden yapım (rekonstrüksiyon) talepleri başvuru sahibine iade edilir. Genel Müdürlük tarafından incelenen başvurular değerlendirilmek üzere Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Komisyonuna iletilir.

Toplu Başvuru

Toplu başvuru, taşınmaz kültür varlıklarının sokak ve doku bütünlüğü içerisinde korunabilmesi için ilgili idare katılımıyla toplu olarak yapılır.

Gerekli belgeler ilgili idare tarafından toplanır ve varsa eksikleri tamamlatılır. İlgili idare doku bütünlüğü içerisinde değerlendirilen geleneksel yapıların mal sahiplerinin ve ruhsatlı diğer yapıların mal sahipleri ile müellif mimarların muvafakatini alır.

Tamamlanan başvuru dosyaları, yapı ve yapıların çevre ile ilişkisini gösteren imar planı veya koruma amaçlı imar planı paftası (1/1000 varsa 1/500 ölçekli), imar durum belgesi veya plan hükümleri, bunların bulunmaması halind kadastraldurumu gösterir güncel onaylı hâlihazır haritalar ile birlikte, her yılın Mayıs ayı sonuna kadar il müdürlüğü kanalıyla Genel Müdürlüğe iletilir.

Başvurular genel müdürlükçe incelenir, sokak ve doku bütünlüğü içinde bulunan taşınmaz kültür varlıklarının en az %70’i için başvuru yapılmış olması şartı aranır. Uygun bulunan başvurular komisyona sunulur.

Proje ve uygulama yardımı alan taşınmazlar için sonraki yıllar da tekrar proje ve uygulama yardımı alınabilir mi?

Yardım yapılmış olan taşınmaz kültür varlığı için mücbir sebepler dışında son ödeme tarihinden itibaren on (10) yıl geçmeden aynı yardım konusunda yapılan başvurular değerlendirilmez.

Proje ve uygulama için verilen yardım tutarı arttırılabilir mi?

Bakanlığımız ilgili Mali Yılı Bütçesinden yardım yapılacak taşınmazlar ‘Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Komisyonu’ tarafından Bakanlığımız Mali Yılı Bütçesinden ayrılan ödenek çerçevesinde değerlendirildiğinden uygun görülen yardım miktarının artırılması mümkün değildir.

Proje ve Uygulama yardımları; statik, makine ve elektrik mühendisliği projelerini de kapsıyor mu?

Yapılacak yardımlarda, taşınmaz kültür varlıklarının özgün konum, tasarım, işlev, malzeme ve yapım tekniği niteliklerinin korunarak yaşamının sürdürülmesi esas olup, taşınmazın korunmasına yönelik imalatlara öncelik verildiğinden, yalnızca mimari (rölöve ve restorasyon) proje bedelleri için ödeme yapılmaktadır.

Yardım verilmesi uygun bulunan taşınmazlar

İçin proje ve uygulama yardımların ödeme şekli nasıldır?

Toplu başvurularda ilgili idare ile Bakanlık arasında protokol imzalanır.

Yardım yapılması karar verilen taşınmazların sahipleriyle ilgili il müdürlüğü arasında sözleşme imzalanır. Proje yardımlarına ait ödemeler, projelerin ilgili kurulca onaylanmasından sonra yapılır. Uygulama yardımında ise ilk aşamada komisyonca belirlenen ön ödeme miktarı (% 20) hak sahibine ödenir. İmalatların %50 ya da %100’ünün tamamlanmasının ardından ise ara ve nihai ödemeler gerçekleştirilir. Yardımlara ilişkin ödenekler ilgili Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nce ilgilisinin hesabına aktarılır.

Uygulama yardımları verilen taşınmazların denetimi kime aittir? Ödeme aşamasında hangi belgeler hazırlanır?

Uygulama yardımı verilen taşınmazların denetimi Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve/veya Rölöve ve Anıtlar Müdürlükleri teknik elemanlarınca denetlenir.

Taşınmaz için yapılan restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra ödeme yapılabilmesi için Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve/veya Rölöve ve Anıtlar Müdürlükleri teknik elemanlarınca mahallinde yapılacak denetime istinaden hazırlanacak hakediş raporu ile restorasyonun Koruma Bölge Kurulunca onaylı projesine uygun yapıldığını içeren teknik eleman raporu ile müellif mimar tarafından hazırlanacak restorasyonunun Koruma Bölge Kurulunca onaylı projesine uygun yapıldığını içeren raporlar istenir.

Uygulama yardımlarında kişi katkısı aranır mı?

Hakedişler; Bakanlıkça verilen yardım miktarı tutarına göre mi, yardım miktarı+ kişi katkısı birlikte hesaplanarak mı hazırlanır. ?

Uygulama yardımı verilecek taşınmazlara “Taşınmaz Kültür Varlıklarına Yardım Komisyonu”nca her yıl belirlenen miktarda taşınmaz sahipleri tarafından katkı yapması istenir.

Hakedişler, Bakanlıkça yardım verilen tutar ve ilgilisince katkı yapılacak toplam miktar üzerinden hesaplanır.

Proje ve uygulama yardımına aynı anda başvuru yapılabilir mi?

Proje yardımları, rölöve ve restorayon projelerinin hazırlanarak ilgili Koruma Bölge Kurulunca onaylanması için yapılmakta, uygulama yardımları ise rölöve ve restorasyon projeleri onaylı taşınmazların onarımı için yapıldığından, ikisine aynı anda başvuru yapılamamaktadır.